Zaburzenia miesiączkowania mogą występować pod postacią nieprawidłowego rytmu krwawień, nieprawidłowości dotyczącej obfitości krwawienia i krwawień poza miesiączkowych.
Prawidłowa długość cyklu miesiączkowego wynosi od 21 dni do 35 dni, licząc od pierwszego dnia krwawienia miesiączkowego do kolejnego pierwszego dnia krwawienia miesiączkowego. Brak miesiączki przez ponad 3 miesiące u kobiety, która wcześniej miesiączkowała określamy terminem wtórny brak miesiączki. Taki stan może występować fizjologicznie podczas ciąży, karmienia piersią i po menopauzie, w pozostałych przypadkach wymaga diagnostyki. Podobnie diagnostyki wymaga zbyt wczesne wystąpienie miesiączki tj. przed 8 rokiem życia, jak i brak po 16. urodzinach.
Obfitość krwawienia miesiączkowego jest trudna do określenia dlatego określając ją posiłkujemy się ilością zużytych podpasek( prawidłowe do 8 podpasek na dobę ) lub tamponów. Dodatkowo należy pamiętać o tym że krwawienie nie powinno być dłuższe niż 7 dni, nie powinno być związane z występowaniem skrzepów i nie powinno prowadzić do niedokrwistości (anemii).
Kolejnym niepokojącym objawem jest występowanie krwawień i plamień poza miesiączką, niezależnie czy występują samoistnie czy np. po współżyciu.
Wskazania do diagnostyki i ewentualnego leczenia zaburzeń miesiączkowania:
Pieczenie, swędzenie, czy zaczerwienienie sromu, a także podbarwione lub serowate upławy – są to objawy infekcji intymnych.
W przypadku zapaleń pochwy z wyraźnymi objawami najczęstszą przyczyną są infekcje wywołane przez grzyby, bakterie, bądź pierwotniaki (rzęsistek). Problemy mogą być też spowodowane alergią (np. uczulenie na nowy kosmetyk, detergent użyty do prania bielizny), a nawet menopauzą. Tzw. zanikowe zapalenie pochwy to skutek niedoborów hormonalnych. W jego wyniku może dojść do nadkażeń (ale nie musi). Właściwe leczenie, np. hormonalne lub skojarzone (także przeciwko wtórnemu „agresorowi”) dobiera ginekolog.
Jeśli podejrzewasz infekcję intymną, nie lecz jej samodzielnie bez konsultacji z ginekologiem. Terapia jest uzależniona od przyczyny, niejednokrotnie konieczna jest pogłębiona diagnostyka, a skuteczne leczenie niejednokrotnie wymaga przyjmowania preparatów dostępnych wyłącznie na receptę. Nieprawidłowe postępowanie grozi infekcją przewlekłą, a ta rozszerzaniem się stanu zapalnego (np. do dróg moczowych, narządów miednicy mniejszej).
Po leczeniu infekcji pochwy (a niejednokrotnie już w trakcie – zgodnie z zaleceniami lekarza) wskazane jest przywrócenie ochronnej, właściwej flory bakteryjnej pochwy, która stanowi ochronę przed wszelkimi mikrobami, co można osiągnąć przez stosowanie probiotyków
Na co dzień istotne jest:
Źródło www.zdrowie.gazeta.pl
Endometrioza ( inaczej gruczolistość macicy) jest przewlekłą chorobą i polega na obecności błony śluzowej macicy (endometrium) poza jamą macicy. Wszczepy endometrium umiejscawiają się najczęściej w obrębie jamy brzusznej – obejmując jajniki, jajowody, więzadła podtrzymujące macicę, przestrzeń pomiędzy pochwą a odbytnicą, zewnętrzną część macicy oraz otrzewną miednicy mniejszej. Nierzadko wszczepy lokalizowane są w bliznach po cesarskim cięciu, na jelitach, na pęcherzu moczowym, w pochwie, czy na szyjce macicy.
Przyczyna powstawania endometriozy jest nadal nieznana. Istnieje jednak kilka teorii próbujących wyjaśnić jej patogenezę. Jedna z nich mówi o występowaniu “krwawienia wstecznego”, przy którym część tkanki, która jest złuszczana podczas miesiączki wpływa do miednicy. Jednak nie wszystkie kobiety z tą przypadłością chorują na endometriozę.
W zależności od lokalizacji i typu ognisk, kobietom chorującym na endometriozę mogą towarzyszyć różne dolegliwości. Charakterystyczny jest fakt nasilania się objawów okołomiesiączkowo.
Endometrioza atakująca układ rozrodczy objawia się poprzez:
Endometrioza ulokowana na narządach układu pokarmowego może objawiać się przez:
Endometrioza ulokowana na układzie moczowym to:
Endometrioza występująca w bliznach pooperacyjnych czy pępku objawia się cyklicznymi bólami i krwawieniami w tamtych miejscach.
BÓL MIESIĄCZKOWY A BÓL PRZY ENDOMETRIOZIE
Przy normalnej miesiączce ból powoduje kurcząca się macica, zwykle podanie środka przeciwbólowego pomaga. W przypadku endometriozy wachlarz objawów znacznie się rozszerza. Możliwe jest uczucie ciągnięcia, rozpierania i palenia. Zwykle dochodzą do tego dodatkowe objawy: biegunki, zaparcia, ból krzyża, dyskomfort przy oddawaniu moczu, przy wypróżnianiu, czasem gorączka, wymioty. Zwykle trzeba podać dużą dawkę silnego leku przeciwbólowego, a i to niestety nie zawsze przynosi ulgę. Cykliczne powtarzanie się takich zespołów dolegliwości, zawsze powinno być skonsultowane z ginekologiem.
Pamiętaj!
Ból uniemożliwiający normalne funkcjonowanie, wyłączający z życia na kilka dni, nie powinien być lekceważony!
JAK DIAGNOZUJE SIĘ ENDOMETRIOZĘ?
Już szczegółowo zebrany wywiad lekarski oraz badanie ginekologiczne pacjentki, mogą ujawnić liczne objawy charakterystyczne dla endometriozy. Zwykle badany jest poziom markera ca-125, wykazującego największą czułość w przypadku endometriozy. Należy jednak pamiętać, że jest to marker mało specyficzny, charakterystyczny dla innych stanów fizjologicznych i patologicznych, dlatego też ma nikłą wartość diagnostyczną. Kolejną metodą diagnozowania są badania obrazowe – USG transwaginalne i rezonans magnetyczny.
Wszystkie wymienione metody mają tę zaletę, że są nieinwazyjne i mało obciążające dla pacjentki. Jednak w chwili obecnej, jedynym badaniem pozwalającym w 100% potwierdzić obecność endometriozy, jest laparoskopia z pobraniem wycinka do badania histopatologicznego
Źródło http://pse.aid.pl/
Mięśniaki zaliczane są do łagodnych rozrostów nowotworowych. Oznacza to, że komórki mięśniowe, z których zbudowana jest macica namnażają się nadmiernie w określonym regionie narządu, tworząc guz – mięśniak. Wbrew temu, z czym kojarzy się słowo nowotwór, mięśniaki mają charakter rozrostów całkowicie łagodnych i bardzo rzadko ulegają zezłośliwieniu. Przyczyny powstawania mięśniaków nie zostały do końca zdefiniowane. Większość teorii łączy ich etiologię z nierównowagą hormonalną organizmu, a dokładniej z nadmierną produkcją lub zwiększoną wrażliwością na estrogeny.
Czynniki ryzyka:
Źródło www.miesniakimacicy.pl
Klimakterium
Czym jest menopauza?
Menopauza – to ostatnia miesiączka w życiu kobiety. Następuje ono najczęściej między 45. a 55. rokiem życia, z reguły w wieku 50-51 lat. Menopauza jest ostatecznie „potwierdzona” po upływie roku bez krwawień miesięcznych.
Premenopauza to okres, w którym występują pierwsze zmiany hormonalne. Mniej więcej od 40. roku życia mogą się pojawiać pierwsze dolegliwości charakterystyczne dla tego okresu takie jak: uderzenia gorąca, nerwowość, nastroje depresyjne, zaburzenia snu. Mogą po nich następować zaburzenia regularności krwawienia i z czasem nasilać się dolegliwości typowe dla menopauzy.
Postmenopauza zaczyna się rok po zatrzymaniu krwawień miesięcznych i trwa ok. dziesięciu lat.
W tym czasie – mniej więcej do 60. roku życia –produkcja hormonów płciowych (głównie estrogenów) coraz bardziej się zmniejsza, aż wreszcie całkowicie ustaje. Przypadkiem szczególnym jest sytuacja, kiedy kobieta zostaje pozbawiona jajników na skutek zabiegów chirurgicznych. W przypadku tej grupy kobiet organizm traci możliwość produkowania w wystarczających ilościach hormonów płciowych, konsekwencją, czego pojawiają się dolegliwości związane z przekwitaniem takie same jak w przypadku naturalnego zmniejszenia się produkcji hormonów.
Spadek ilości hormonów płciowych prowadzi równocześnie do tego, że w przysadce mózgowej wyraźnie zwiększa się wydzielanie innych hormonów, które mają za zadanie stymulować jajniki do produkowania hormonów płciowych na dotychczasowym poziomie. Wynikająca z tego hormonalna nierównowaga – z jednej strony mniej hormonów płciowych, z drugiej strony większa ilość stymulujących hormonów wydzielanych przez przysadkę mózgową (FSH i LH) – powoduje typowe dla okresu przekwitania dolegliwości, takie jak uderzenia gorąca, zaburzenia snu i zmienność nastrojów.
Dopiero z upływem kilku lat organizm zaczyna „akceptować” spadek ilości hormonów płciowych. Sygnałem tego, że zakończył się naturalny proces zmian hormonalnych, jest ustąpienie nieprzyjemnych skutków ubocznych towarzyszących menopauzie.
Najczęstszym symptomem przekwitania są uderzenia gorąca i zlewne poty, szczególnie nocne. U każdej kobiety występują one z różną częstotliwością i natężeniem. Niekiedy towarzyszy im kołatanie serca, nadmierne pocenie się lub mdłości. Wspólne jest to, że owe ataki gorąca pojawiają się nagle i to często w najmniej odpowiednich momentach np.: przy przymierzaniu nowej sukienki, w czasie ważnej rozmowy z szefem lub podczas spotkań w gronie znajomych. Choć są to objawy naturalne, nie zawsze pozwalają kobiecie normalnie funkcjonować. Warto jakoś tym dolegliwościom zaradzić, gdyż powodują one nie tylko ogólny dyskomfort, ale też źle wpływają na psychikę i koncentrację.
Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Stanowi około 23% wszystkich zachorowań z powodu nowotworów złośliwych u kobiet i około 14% zgonów z tego powodu. Szacuje się, że rocznie raka piersi rozpoznaje się u 1,5 miliona kobiet na całym świecie, a około 400 tysięcy umiera z tego powodu. Jest to najczęstszy nowotwór złośliwy wśród mieszkanek krajów wysoko cywilizowanych…
Objawy raka piersi
W stadium początkowym rak piersi przebiega bezobjawowo. Zwykle jest rozpoznawany przypadkowo jako twardy guzek w piersi, wyczuwalny dotykiem. W ostatnich latach dzięki zastosowaniu i rozpowszechnieniu badań obrazowych piersi, raki piersi są rozpoznawane w stadium przedobjawowym. U większości chorych na raka piersi pierwszym objawem jest niebolesny guz zlokalizowany w kwadrancie górnym zewnętrznym (górnej bocznej części piersi) (ok. 35% przypadków), najrzadziej w dolnym wewnętrznym (dolnej przyśrodkowej części) (około 5% przypadków). Umiejscowienie zmiany pierwotnej po stronie lewej jest częstsze. Takie umiejscowienie guzów wynika z rozmieszczenia tkanki gruczołowej w gruczole sutkowym. Wyciek z brodawki budzi niepokój, jeżeli towarzyszy on guzkowi w okolicy zabrodawkowej lub okołobrodawkowej. Inne objawy raka piersi to asymetria sutków, wciągnięcie brodawki, owrzodzenie brodawki lub skóry piersi, guzki dodatkowe w okolicy, ból bez uchwytnych przyczyn, niewielkiego stopnia pogrubienie skóry, obraz skórki pomarańczy (nacieczone więzadła), świąd lub pieczenie brodawki. Rozwijającemu się rakowi towarzyszy w wielu przypadkach powiększenie pachowych węzłów chłonnych po stronie zajętej piersi, a w dalszych etapach powiększenie węzłów szyjno-nadobojczykowych. Objawami tzw. raka zapalnego piersi jest szybko narastający obrzęk skóry, połączony z jej zaczerwienieniem, nadmiernym uciepleniem i jej bolesnością.
Pierwotna profilaktyka
Możliwości profilaktyki pierwotnej, czyli działania mające na celu zapobieganie zachorowaniu na raka piersi, są niewielkie, dlatego główną rolę we wczesnym wykrywaniu odgrywa profilaktyka wtórna.
Profilaktyka wtórna
Warunkiem skuteczności badań profilaktycznych (przesiewowych) jest ich masowość, długoterminowość i wysoka jakość. Wyniki badań z udziałem bardzo wielu kobiet potwierdziły skuteczność regularnie powtarzanych przesiewowych badań mammograficznych w zmniejszeniu umieralności z powodu raka piersi…
W Europie zaleca się objęcie badaniami profilaktycznymi mammograficznymi kobiet w wieku 50-69 lat i wykonywanie badania co 2-3 lata. Nieuzasadnione jest wykonywanie badania u młodszych kobiet w związku z rzadszym występowaniem raka oraz mniejszą czytelnością mammografii ze względu na budowę gruczołu piersiowego w tej grupie wiekowej.
Innych badań diagnostycznych w profilaktyce raka piersi nie zaleca się.
W Polsce zaleca się objęcie profilaktyką mammograficzną kobiety w wieku 50-69 lat i wykonywanie badania co 2 lata.
Profilaktyka kobiet z mutacją lub częstym występowaniem nowotworów piersi i/lub jajnika w rodzinie
Kobiety z grupy najwyższego i wysokiego ryzyka zachorowania na raka piersi powinny być pod kontrolą onkologicznej poradni genetycznej. Głównym celem w tej grupie jest jak najwcześniejsze wykrycie nowotworu.
Opieka nad rodzinami, u których występuje wysokie genetyczne ryzyko, obejmuje profilaktykę farmakologiczną i chirurgiczną oraz wykonanie badań przesiewowych. Farmakologiczna profilaktyka hormonalna w postaci stosowania tamoksyfenu przez 5 lat zmniejsza ryzyko raka piersi o połowę. Możliwość wykorzystania tamoksyfenu ogranicza ryzyko wystąpienia niepożądanych działań.
Usunięcie jajników zmniejsza ryzyko zachorowania na raka jajnika i raka piersi odpowiednio o 80-95% i 50% (wykonane przed menopauzą). Wiek i rodzaj zabiegu ustala się indywidualnie.
Profilaktyczna mastektomia z zachowaniem brodawki sutkowej dotyczy nosicielek mutacji genów BRCA1/2 i zwykle jest wykonywana u kobiet w wieku 40-50 lat.
Badanie rezonansem magnetycznym (MR) zaleca się u wszystkich kobiet, u których ryzyko zachorowania na raka piersi wynosi co najmniej 20%. Czułość mammografii u nosicielek mutacji genu BRCA1 jest niska ze względu na dużą gęstość tkanki gruczołowej.
U kobiet od 35. roku życia zaleca się przeprowadzenie badania USG z użyciem dopochwowej sondy oraz oznaczenie stężenia markera nowotworowego (wskaźnika sugerującego obecność komórek raka jajnika) Ca125 w odstępach 6-miesięcznych.
U kobiet tych wykonuje się:
Przyczyny powstawania raka piersi są nadal nieznane, ale istnieje wiele zidentyfikowanych czynników, które zwiększają ryzyko jego wystąpienia
Wiek
Za najistotniejszy czynnik ryzyka uważa się wiek. Ryzyko zachorowania na raka piersi u obu płci wzrasta wraz z wiekiem. Wśród kobiet przed 45. rokiem życia występuje on rzadko, a większość zachorowań dotyczy kobiet po 50. roku życia (około 80%).
Obciążenie genetyczne
Około 5-10% nowotworów piersi ma charakter dziedziczny, pozostałe nowotwory powstają w wyniku samorzutnych mutacji (przemian genów) w ciągu całego życia. Prawdopodobieństwo zachorowania na raka piersi wśród kobiet wzrasta wraz z liczbą krewnych pierwszego stopnia (matka, siostra, córka) chorych na ten nowotwór, zwłaszcza w młodym wieku. Rodzinne występowania raka piersi dotychczas nie było uważane za jednoznaczne z obciążeniem dziedzicznym, wiązano to raczej z podobnym stylem życia wśród krewnych. Dotychczas nie poznano jeszcze wszystkich genów, których mutacje mogą prowadzić do powstania tego nowotworu. Model wielogenowej podatności na genetycznie uwarunkowanego raka piersi zakłada, że współistnienie kilku genów o mniejszym znaczeniu w powstawaniu raka i wpływ określonych czynników środowiskowych może zwiększać ryzyko zachorowania na raka.
Najpewniejszym kryterium dziedzicznego raka piersi jest stwierdzenie mutacji genów supresorowych BRCA1 oraz BRCA2. Mutacja tych genów powoduje zespół wysokiej skłonności do dziedzicznego raka piersi. U kobiet z mutacją genów BRCA życiowe ryzyko wystąpienia raka piersi wynosi 80%, a raka jajnika 30%. W rodzinach z dziedzicznym rakiem piersi występują również inne nowotwory (np. rak jajnika, jelita grubego, trzonu macicy, prostaty, trzustki).
Innymi genami, których mutacja może zwiększać ryzyko zachorowania na raka piersi, są geny: ATP, BRIP1, TP3, CHEK i PTEN.
Testy genetyczne: Wskazanie do wykonania badań genetycznych w kierunku mutacji w genach BRCA1/2 najczęściej stanowi 10% lub większe prawdopodobieństwo ich wystąpienia.
Czynniki reproduktywne
Kolejnym czynnikiem zwiększającym ryzyko zachorowania na raka piersi jest wczesny wiek pierwszej i późny wiek ostatniej miesiączki, czyli czynniki wydłużające narażenie powstającej tkanki gruczołowej piersi na hormony jajnika (estrogeny i progesteron – żeńskie hormony). Im dłuższy czas narażenia, tym większe ryzyko zachorowania. Kolejnym reprodukcyjnym czynnikiem zwiększającym ryzyko zachorowania na raka piersi jest wiek pierwszej donoszonej ciąży. Urodzenie pierwszego dziecka ma wpływ na ostateczne ukształtowanie się nabłonka gruczołu mlekowego, co zmniejsza ryzyko raka piersi. Kobiety, które nie rodziły lub przebyły pierwszą donoszoną ciążę po 30. roku życia, mają dwa razy większe ryzyko zachorowania, niż te, które przebyły ją przed 20. rokiem życia. Największy wzrost ryzyka dotyczy kobiet z pierwszą donoszoną ciążą po 35. roku życia. W tej grupie jest nawet wyższe niż u nieródek. Rola karmienia piersią jest wciąż dyskusyjna. Niektórzy autorzy uważają, że ma ono wpływ chroniący przed zachorowaniem na raka piersi.
Czynniki hormonalne
Innymi czynnikami zwiększającymi ryzyko zachorowania na raka piersi jest stosowanie antykoncepcji doustnej oraz hormonalnej terapii zastępczej.
Styl życia
Wpływ stylu życia na ryzyko zachorowania na raka piersi jest trudny do jednoznacznego określenia. Wyniki badań wskazują na związek z nadmiernym spożywaniem tłuszczy oraz nadwagą a wzrostem ryzyka zachorowania na raka piersi. Spożycie alkoholu także zwiększa ryzyko raka piersi i nie zależy od rodzaju alkoholu. Nie wykazano natomiast wpływu palenia papierosów na ryzyko raka piersi.
Inne nowotwory w przeszłości
Innym czynnikiem ryzyka zachorowania na raka piersi związanym ze stanem zdrowia jest rak piersi w przeszłości, który ponad trzykrotnie zwiększa ryzyko zachorowania na raka drugiej piersi. Inne nowotwory w wywiadzie zwiększające ryzyko zachorowania na raka piersi to rak jajnika i rak trzonu macicy.
Zmiany łagodne
Niektóre zmiany łagodne występujące w piersiach, przebiegające z obecnością rozrostu atypowego, np. hyperplasia ductalis atypica i hyperplasia lobularis atypica (ADH – atypowy rozrost przewodowy i ALH – atypowy rozrost zrazikowy) powodują wzrost ryzyka zachorowania na raka piersi.
Gęstość tkanki gruczołowej
Kobiety z tzw. gęstą tkanką gruczołową mają większe ryzyko zachorowania na raka piersi.
Promieniowanie jonizujące
Nieznaczny wzrost ryzyka zachorowania na raka piersi może także spowodować promieniowanie jonizujące (np. u kobiet, które w młodości były napromieniane z powodu chłoniaka Hodgkina).
Źródło www.onkologia.org.pl/rak-piersi-kobiet
Marek Brzeziński
Prywatna Praktyka Lekarska
